İmar affı kapsamında alınan yapı kayıt belgesi, ruhsatsız veya imara aykırı yapılara geçici bir çözüm sunan resmi bir belgedir. Bu belge sayesinde kaçak veya ruhsatsız yapılar yasal statü kazanarak, belirli haklardan yararlanabilir hale gelir. Yapı kayıt belgesi, maliklere tapu alabilme, elektrik, su ve doğalgaz bağlatabilme gibi imkanlar sunar. Ancak bu belgenin sağladığı haklar kalıcı olmayabilir ve belirli sınırlamalar içerebilir. Bu yazıda, yapı kayıt belgesinin ne işe yaradığı, sağladığı avantajlar ve sınırlamalar hakkında detaylı bilgiler verilecektir.
Yapı Kayıt Belgesi Nedir?
Yapı kayıt belgesi, 3194 sayılı İmar Kanunu’na eklenen geçici madde kapsamında verilen bir belgedir. Bu belge, 31 Aralık 2017 tarihinden önce inşa edilmiş ruhsatsız veya imara aykırı yapıların belirli bir bedel karşılığında kayıt altına alınmasını sağlar.
Yapı sahipleri, bu belgeyi alarak kaçak statüsündeki binalarına geçici bir yasal güvence kazandırabilir. Ancak yapı kayıt belgesi, yapıyı tamamen ruhsatlı hale getirmez, yalnızca belirli haklar tanır ve yapının yıkılmasını engelleyebilir.
Yapı Kayıt Belgesi Hangi Hakları Sağlar?
Yapı kayıt belgesi sahiplerine çeşitli haklar tanır ancak bu haklar binanın bulunduğu bölgeye ve yerel yönetimlerin uygulamalarına göre değişebilir.
Tapu Alma Hakkı
Yapı kayıt belgesi, maliklere tapu alma imkanı sunabilir ancak bu süreç için belirli şartların yerine getirilmesi gerekir. Tapu alabilmek için yapı kayıt belgesi sonrasında cins değişikliği işlemi yapılmalı ve gerekli harçlar ödenmelidir.
Elektrik, Su ve Doğalgaz Bağlatma
Ruhsatsız yapılar genellikle belediye hizmetlerinden yararlanamazken, yapı kayıt belgesi sayesinde bu yapılara elektrik, su ve doğalgaz bağlatılabilir. Bu durum, özellikle altyapı hizmetlerinden mahrum kalan yapı sahipleri için büyük bir avantaj sağlar.
Yıkım Riskini Önleme
İmar mevzuatına aykırı yapılar normalde belediyeler tarafından yıkım kararıyla karşı karşıya kalabilir. Yapı kayıt belgesi alan yapılar ise belirli bir süre boyunca bu riskten korunur. Ancak bu koruma, belgenin geçerlilik süresi boyunca devam eder ve gelecekte değişen yasal düzenlemeler nedeniyle sona erebilir.
Yapı Kayıt Belgesi ile Kalıcı Ruhsat Alınabilir mi?
Yapı kayıt belgesi geçici bir statü kazandırır ve tam anlamıyla ruhsat yerine geçmez. Ancak bazı özel durumlarda yapı sahipleri, ek başvurular yaparak kalıcı ruhsat alabilirler.
Kat Mülkiyetine Geçiş
Yapı kayıt belgesiyle maliklerin kat mülkiyetine geçiş yapabilmesi mümkündür. Bunun için öncelikle yapı kayıt belgesiyle birlikte cins değişikliği işlemlerinin tamamlanması gerekir. Kat mülkiyetine geçiş yapıldıktan sonra bina artık tamamen yasal hale gelir.
Belediye ve Çevre Düzenlemeleri
Bazı belediyeler, imar affı sonrasında yapı kayıt belgesi olan binalara ek düzenlemeler getirebilir. İlgili belediyelerin imar planlarında değişiklik yapması durumunda, yapı sahiplerine tam ruhsat alma şansı sunulabilir. Ancak bu durum bölgesel farklılıklar gösterebilir.
Yapı Kayıt Belgesi ile Satış Yapılabilir mi?
Yapı kayıt belgesi, bir taşınmazın satılmasını doğrudan engellemez ancak bazı kısıtlamalar söz konusudur.
Noter Satış İşlemleri
Yapı kayıt belgesi bulunan taşınmazlar, noter aracılığıyla devredilebilir ancak tapu devri için ek işlemler gereklidir. Alıcı ve satıcı, ilgili tapu müdürlüğünden detaylı bilgi alarak süreci tamamlamalıdır.
Banka Kredisi Kullanımı
Bankalar, yapı kayıt belgesi olan taşınmazlara kredi vermekte tereddüt edebilir. Krediyle konut almak isteyen kişiler için kat mülkiyetine geçiş süreci tamamlanmadıkça banka kredisi kullanımı zor olabilir.
Yapı Kayıt Belgesinin Geçerlilik Süresi Var mı?
Yapı kayıt belgesinin süresi, belirli durumlara bağlı olarak değişebilir ve süresiz bir hak sağlamaz.
Gelecekteki Yasal Düzenlemeler
Yapı kayıt belgesi, belirli bir dönem için geçerli olup, hükümetin ve yerel yönetimlerin ilerleyen yıllarda çıkaracağı yeni düzenlemelere bağlı olarak değişebilir. Gelecekteki yasa değişiklikleri, yapı kayıt belgesine sahip binaların durumunu yeniden şekillendirebilir.
Belediyelerin Uygulamaları
Belediyeler, yapı kayıt belgesi bulunan binalarla ilgili ek düzenlemeler getirebilir. Özellikle şehir planlamaları değiştiğinde, yapı kayıt belgesi olan yapılar için yeni zorunluluklar doğabilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Yapı kayıt belgesi ile ilgili sıkça sorulan sorular ve yanıtları aşağıda verilmiştir.
Yapı kayıt belgesi aldıktan sonra tapu alabilir miyim?
Evet, ancak tapu almak için ek işlemler gereklidir. Yapı kayıt belgesi sonrasında cins değişikliği yapılmalı ve kat mülkiyetine geçiş tamamlanmalıdır.
Yapı kayıt belgesi ile satılan bir ev alınır mı?
Evet, ancak noter üzerinden satış yapılabilir. Tapu devri için kat mülkiyetine geçiş işlemlerinin tamamlanmış olması gerekir.
Yapı kayıt belgesi iptal edilebilir mi?
Evet, yanlış veya eksik beyanlarla alınmış yapı kayıt belgeleri iptal edilebilir. Ayrıca yasa değişiklikleriyle de iptaller gündeme gelebilir.
Yapı kayıt belgesi olan bina yıkılabilir mi?
Yapı kayıt belgesi, yıkımı engelleyici bir belge değildir. Ancak ilgili belediye ve devlet politikalarına göre belirli bir süre boyunca yıkım işlemi ertelenebilir.
Yapı kayıt belgesi aldıktan sonra imar izni gerekir mi?
Eğer bina üzerinde büyük bir değişiklik veya yeni kat ekleme gibi işlemler yapılacaksa, ek imar izni almak gerekebilir.
Yapı kayıt belgesiyle banka kredisi çekilebilir mi?
Genellikle hayır. Bankalar, yapı kayıt belgesi olan binalara kredi vermekte isteksizdir. Kat mülkiyetine geçiş tamamlandığında kredi kullanımı kolaylaşabilir.
Yapı kayıt belgesi ile ruhsatlı hale gelmek mümkün mü?
Tam anlamıyla ruhsat almak için ek başvurular ve imar planlarına uygunluk gereklidir. Yapı kayıt belgesi, geçici bir çözüm sunar.
Yapı kayıt belgesi süresiz mi geçerlidir?
Hayır, yapı kayıt belgesinin geçerliliği gelecekteki yasa değişikliklerine bağlıdır. Gelecek düzenlemelerle belgenin iptal edilme ihtimali vardır.
